Teodor Kolokontri, gjenerali më i suksesshëm arvanitas në Revolucionin Grek dhe fundi i tij tragjik!
Kontributi i shqiptarëve në Pavarësinë e Greqisë është vlerësuar nga shumë historianë e studiues seriozë të kësaj periudhe, duke përfshirë në këtë bashkësi janë edhe historianë grekë që nuk e neglizhojnë dot këtë realitet mbase të hidhur për nacionalizmin grek.
Shqiptarë të suksesshëm si Marko Boçari, Laskarina Bubulina dhe shumë e shumë arvanitas, luftuan me një trimëri të pashoqe në përpjekje për të çliruar territoret greke nga pushtuesi osman.
Asnjë figurë ushtarake nuk u vlerësua më shumë se sa gjenerali grek me origjinë arvanitase, Teodor Kolokontri.
Kolokotroni, i njohur ndryshe edhe si “Plaku i Moresë”, u lind më 3 prill 1770 në Mesininë e vjetër. Gjithë jeta e Kolokotronit rrjedh midis arbërorëve, qofshin myslimanë apo të krishterë. Kolokotroni ishte bërë vëlla me të krishterin, Marko Boçarin, dhe me një mysliman, Ali Farmaqin.
Ushtarët e Kolokotronit ishin arbëror ose nga Morea, ose nga Çamëria. Epiteti Kolokotron është përkthimi i saktë i shprehjes arbërore “Byth-Guri” dhe iu dha së pari gjyshit të tij, Janit. Në shtator të 1833 Kollokotronine burgosin në Fregatën detare greke dhe kërkonin dënimin e tij me vdekje. Në kujtimet e tij Kollokotroni, me të drejtë do të thotë: “Më vunë 9 muaj burg, pa parë askënd, përveç gardianëve.
Kaq muaj nuk e dija ç’ndodhte jashtë, kush vdes, kë tjetër kanë burgosur. Nuk e dija përse më kishin burgosur. Kurrë nuk besoja se do të arrijnë në këtë shkallë të sajojnë dëshmitarë të rremë…”. Avokati mbrojtës Klonari – tha në fjalën e tij. “Deri kur zotërinjë gjykatës, do të vazhdoni këtë sulmim barbar? Deri kur përndjekja e pamëshirshëm kundër atyre që çliruan, i ngritën lavdinë dhe vazhdojnë t’i japin shkëlqim Greqisë..?” Kolokotroni pas daljes nga burgu u vra në pabesi si shumë heronj arbërorë të kryengritjes së 1821.
Mbiemri i Kolokotroni është përkthim në greqisht i emrit Bythguri, por mbiemri i tyre i lashtë është Çergjini, mbiemër arbërorë, që do të thotë : çer = i meçur dhe gjin (gjinja) = njerëz, pra Njerez të meçur do te ishte varianti ne standard. Fjala “gjin” ne gjuhën shqipe, sidomos tek Arbërishtja dhe tek Gegërishtja nënkupton njerëz, fjal e cila përdoret edhe ne ditët e sotme./ZgjohuShqiptar.info